Αυλωνάρι Ευβοίας: Ιερά μονή Αγίου Χαραλάμπους Λευκών

Ανατολικά του Αυλωναρίου στον δήμο Κύμης Αλιβερίου στην Εύβοια και σε απόσταση περίπου 7 χλμ, βρίσκεται η γυναικεία Ιερά Μονή Αγίου Χαραλάμπους Λευκών. Πρόκειται για ένα Βυζαντινό μοναστήρι, χτισμένο σε υψόμετρο περίπου 500 μ., περιτριγυρισμένο από πανύψηλες λεύκες, από τις οποίες πήρε και την ονομασία του. 

Η μονή έχει ανακηρυχθεί σε αρχαιολογικό μνημείο και ιδρύθηκε πριν τον 10ο αιώνα, ως μονή των Εισοδίων της Θεοτόκου. Πολλές είναι οι σπάνιες εικόνες και οι παλιές επιγραφές, που υπάρχουν στη μονή. Ιδιαίτερα σημαντική είναι μία ξύλινη λύρα, που είναι κρεμασμένη στο Ιερό του καθολικού της μονής.  

Η μονή χρησιμοποιήθηκε κατά την διάρκεια της Γερμανό-Ιταλικής κατοχής ως καταφύγιο Ελλήνων και ξένων εχθρών του Άξονα, με σκοπό τη διαφυγή από την Ελλάδα, μέσου Αιγαίου, καθότι βρίσκεται κοντά στα παράλια της Ανατολικής Εύβοιας.

Για κάποια χρόνια παρέμεινε εγκαταλειμμένη και το 1985 επαναλειτούργησε και λειτουργεί έως και σήμερα ως γυναικεία.

Ο στρατηγός Νικόλαος Κριεζώτης είχε ιδιαίτερη αγάπη για αυτή την μονή, καθότι σε αυτήν έμαθε τα πρώτα του γράμματα. Το 1835 αρρώστησε πολύ βαριά και νοσηλεύτηκε στη μονή αυτή για αρκετό διάστημα. Όταν έγινε καλά τέλεσε λειτουργία στη γιορτή του Αγίου Χαραλάμπους, αφιερώνοντας στη μονή μία εικόνα του Αγίου, καθώς και ένα κομμάτι ξύλου, πάνω στο οποίο είχε μαρτυρήσει ο Ιερομάρτυρας Χαράλαμπος. Έτσι προστέθηκε-μετονομάστηκε σε μονή Αγίου Χαραλάμπους.