Ανδρωνιάνοι
Το χωριό Ανδρωνιάνοι, βρίσκεται νοτιοδυτικά της Κύμης, «κρυμμένο» στους βορειοανατολικούς πρόποδες των Κοτυλαίων, μέσα σε ελιές, κερασιές και συκοπερίβολα. Από εδώ προέρχεται άλλωστε και σημαντικό μέρος και της φημισμένης συκοπαραγωγής της Κύμης, προϊόν ΠΟΠ. Στους Ανδρωνιάνους θα βρείτε το Ελατοδάσος, πολλά σπήλαια και τις τοποθεσίες Βρωμονέρα, Εφταός κλπ. Στην περιοχή υπάρχουν πολλά όμορφα μονοπάτια για πεζοπορία, πετρόχτιστα σπίτια και ξωκκλήσια. Κοντινές παραλίες είναι τα Θαψά, το Τσίλαρο και της Πλατάνας.
Το χωριό Ανδρωνιάνοι, βρίσκεται νοτιοδυτικά της Κύμης, «κρυμμένο» στους βορειοανατολικούς πρόποδες των Κοτυλαίων, μέσα σε ελιές, κερασιές και συκοπερίβολα. Από εδώ προέρχεται άλλωστε και σημαντικό μέρος και της φημισμένης συκοπαραγωγής της Κύμης.
Δυτικά του οικισμού απλώνεται το ελατοδάσος του Καστροβαλά που καλύπτει τα βουνά Φτεράδα και Οκταό, παραφυάδες του Μαυροβουνίου. Στην τοποθεσία Εφταός υπάρχει μεγάλη σπηλιά που φέρει το όνομα Αγία Τριάδα από το ομώνυμο εικόνισμα που υπάρχει εκεί. Η έκταση της σπηλιάς είναι 21×7 μέτρα. Το άνοιγμα της είναι 2 μέτρα περίπου.
Γύρω από το χωριό υπάρχουν πολλά εξωκλήσια αλλά και ψηλότερα στις πλαγιές των Κοτυλαίων, ενώ θα δείτε και τους ιερούς ναούς Εισόδεια Θεοτόκου Ανδρωνιάνων (χτισμένη το 1875 με εξαίρετη τοιχοδομή) και Αγ. Ιωάννη Θεολόγου Δένδρων.
Στην περιοχή υπάρχουν αρκετά γεφύρια, με σπουδαιότερα τα δύο διπλανά γεφύρια στο μύλο της Γιάννενας, τον από χρόνια ερειπωμένο νερόμυλο, γνωστό και σαν «Μύλος του Σαντά», που έχει διακόψει την λειτουργία του εδώ και 45 χρόνια. Τα δύο αυτά παραδοσιακά τοξωτά γεφύρια, που έχουν κατασκευαστεί και τα δύο στα τέλη του 19ου αιώνα από Ηπειρώτες τεχνίτες, εξασφάλιζαν την επικοινωνία του μύλου με τα διπλανά χωριά.
Ο επισκέπτης θα βρει επίσης πολλά όμορφα μονοπάτια για πεζοπορία προς το βουνό και ιδιαίτερα τα μονοπάτια με σημείο αφετηρίας τα δύο γεφύρια στο μύλο Σαντά. Στους Ανδρονιάνους θα βρείτε πολλά πετρόχτιστα σπίτια, όπως και το πετρόχτιστο ιστορικό Δημοτικό Σχολείο Ανδρονιάνων και το νεότερης κατασκευής Δημοτικό Σχολείο Δένδρων.
Κοντινές παραλίες είναι τα Θαψά, το Τσίλαρο και της Πλατάνας.
Στην ίδια τοπική κοινότητα βρίσκεται και ο οικισμός Δένδρα, σε μικρή απόσταση από τον δρόμο Βιτάλων-Ανδρωνιάνων. Ο οικισμός χωρίζεται στα δύο από την διασταύρωση στον κεντρικό δρόμο όπου υπάρχει και η κεντρική βρύση. Το ανατολικό τμήμα του οικισμού παρουσιάζει σημαντικό αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον με πετρόκτιστα σπίτια του 19ου αιώνα, τα οποία και στεγάζονται ακόμη με τον παραδοσιακό για την περιοχή τρόπο, δηλαδή με πλάκες. Η εκκλησία του χωριού, Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, είναι πέτρινη, χτισμένη το 1897 και το κωδωνοστάσιό της χαρακτηρίζεται από την άριστη αρχιτεκτονική του.
Σύλλογοι
- Προοδευτικός Σύλλογος Ανδρωνιάνων – Δένδρων με ευρύτερα γνωστό χορευτικό τμήμα. Το χορευτικό τμήμα συμμετέχει σε εκδηλώσεις σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ήδη έχει ξεκινήσει η λειτουργία του χορευτικού τμήματος για παιδιά. Ο Σύλλογος ιδρύθηκε το 1974. Οργανώνει τις παραπάνω εκδηλώσεις. Εκδίδει από το 1998 εφημερίδα ανά τρίμηνο, αποκλειστικά για θέματα που αφορούν το χωριό. Λειτουργεί από 5ετίας την ιστοσελίδα www.andronianoi.gr στο ίδιο πλαίσιο με την εφημερίδα αλλά με καθημερινή ενημέρωση.
Εκδηλώσεις
- Πανηγύρι 26 Ιουλίου Αγίας Παρασκευής στους Ανδρωνιάνους.
- Πανηγύρι 15 Αυγούστου στα Δένδρα.
- Πολιτιστικές εκδηλώσεις (καραγκιόζη, θεατρικό, εκθέσεις εικαστικού περιεχομένου, προβολές και ομιλίες πολιτιστικού, ιστορικού, κοινωνικού περιεχομένου κλπ)
- Αντάμωμα στη θέση βρύση Σίφος 20 Ιουλίου.
- Έθιμο Κλήδονα 24 Ιουλίου.
Τοπικά προϊόντα
Οι οικισμοί Ανδρωνιάνοι και Δένδρα βρίσκονται γεωγραφικά και παραγωγικά στο κέντρο της περιοχής όπου παράγονται τα νωπά και τα ξηρά Σύκα Κύμης, παραδοσιακό προϊόν ιδιαίτερης ποιότητας (προϊόν ΠΟΠ). Θα βρείτε επίσης μέλι, ελαιόλαδο, γλυκά του κουταλιού, μπακλαβά, αμυγδαλωτά, κτηνοτροφικά προϊόντα από ζώα τοπικής ποικιλίας, τυροκομικά, γαλακτοκομικά προϊόντα.